Po raz szesnasty zachęcamy do zapalenia „znicza pamięci” Ofiarom zbrodni dokonanych przez Niemców w 1939 r. w ramach operacji „Tannenberg”, „Akcji Inteligencja” oraz „politycznego oczyszczania gruntu”. Każdego roku, w trzecią niedzielę października, przypominamy o obywatelach II Rzeczypospolitej, którzy jako pierwsi zostali poddani eksterminacji po agresji III Rzeszy Niemieckiej na Polskę.
Chcąc pozbawić naród polski przywódców oraz możliwości tworzenia ruchu oporu, Niemcy metodycznie, głównie na ziemiach wcielonych do III Rzeszy, jesienią 1939 r. zaczęli mordować przedstawicieli lokalnych warstw przywódczych. W przeprowadzonych wówczas setkach publicznych i tajnych egzekucji, rozstrzelani zostali Powstańcy Wielkopolscy i Śląscy. Jednym z nich był tegoroczny bohater akcji Leon Prauziński, powstaniec wielkopolski i artysta.
Likwidowani byli także polscy urzędnicy, nauczycieli, księża, działacze polityczni i społeczni, przedstawiciele ziemiaństwa, związków i stowarzyszeń patriotycznych. Zginęli tylko dlatego, że w wolnej Polsce pełnili role przywódcze.
Część z nich rozstrzelano jako zakładników na głównych placach polskich miast i miasteczek. Innych wywożono z niemieckich więzień w „nieznanym kierunku” i rozstrzeliwano w sposób tajny nad dołami śmierci, głównie w lasach. Ich doczesnych szczątków nierzadko szukamy do dzisiaj. Do największych niemieckich zbrodni w 1939 r. doszło na Pomorzu Gdańskim, Kujawach, Wielkopolsce, ziemi łódzkiej i Górnym Śląsku. Listy miejsc pamięci dostępne poniżej.
Wspólnie przypomnijmy, że o Nich pamiętamy. O tych, którzy mają swój grób, tablicę z imieniem i nazwiskiem, ale również i o tych, którzy leżą w bezimiennych, masowych mogiłach, celowo oddalonych od skupisk ludzkich.
20 października 2024 r. zachęcamy do indywidualnych upamiętnień, a także do włączenia się w tegoroczną akcję muzeów regionalnych, władz samorządowych, przedstawicieli stowarzyszeń, mediów, nauczycieli wraz z uczniami oraz drużyn harcerskich.
W Poznaniu zapraszamy do uroczystego zapalenia zniczy w Muzeum Martyrologii Wielkopolan - Fort VII o godz. 11.00.
W tym roku szkoły, które biorą udział w akcji zachęcamy do umieszczania informacji o jej przebiegu w regionie także na swoich stronach internetowych. Najaktywniejsze placówki oświatowe i kulturalne otrzymają certyfikaty udziału w akcji i pakiety edukacyjne IPN.
Akcja medialno-edukacyjna „Zapal znicz pamięci” to wspólny projekt pięciu Oddziałowych Biur Edukacji Narodowej IPN w Gdańsku, Bydgoszczy, Poznaniu, Łodzi i Katowicach oraz lokalnych rozgłośni radiowych. Celem akcji jest upamiętnienie polskich obywateli II RP, zamordowanych przez Niemców w pierwszych miesiącach drugiej wojny światowej.
Finał XVI edycji akcji uświetni przedpremierowy pokaz filmu w reż. Anny Piasek „Powstaniec. Historia Leona Prauzińskiego”. Informacje o projekcjach filmu w wybranych miastach dostępne są na stronie głównej IPN i stronach oddziałowych IPN.
Zachęcamy do zapoznania się z wystawą biograficzną elementarną w wersji online o Leonie Prauzińskim autorstwa Marcina Podemskiego oraz wystawą elementarną o Niemieckiej operacji "Tannenberg" w Polsce autorstwa Tomasza Cieślaka.
Więcej informacji na stronie internetowej www.poznan.ipn.gov.pl
Koordynator ogólnopolski akcji "Zapal znicz pamięci": Marta Szczesiak-Ślusarek,
IPN Łódź: Magdalena Zapolska-Downar,
IPN Gdańsk: Jan Kołakowski,
