Jak pozbyć się problemu zażelazienia wody w domu?

Zażelazienie wody bywa nie lada wyzwaniem. Zawarte w wodzie żelazo wpływa na smak wody, jej zapach, ale też może odbić się na stanie armatury łazienkowej, a nawet instalacji wodnej. Jak zatem pozbyć się problemu zażelazienia wody w domu?

Skąd w wodzie bierze się żelazo?

Żelazo jest pierwiastkiem, powszechnym w naturze. Jest jednym z wielu, obok wapnia, manganu i innych minerałów, składnikiem surowej wody. Występuje w glebie i skałach, a że wody gruntowe i powierzchniowe przepływają przez nie, wypłukują cząsteczki tego pierwiastka, przez co woda zwyczajnie się nimi przesyca. Wysokie zażelazienie wody pobieranej ze studni to bardzo częsty problem gospodarstw domowych z własnym ujęciem wody. Pochłonięte przez wodę cząsteczki żelaza prowadzą niejednokrotnie bowiem do przekroczenia norm dotyczących zawartości żelaza w wodzie pitnej. Norma ta wynosi maksymalnie 0,2 mg Fe/l. Sama dezynfekcja wody studziennej nie spowoduje usunięcia żelaza, gdyż ta metoda uzdatniania usuwa głównie zanieczyszczenie mikrobiologiczne.

Dodatkowo oprócz przedostawania się do wody pierwiastka w sposób naturalny, jego nadmiar może być spowodowany również takimi czynnikami jak korozja w infrastrukturze wodociągowej, która prowadzi do powstania rdzy. Chodzi głównie o metalowe rury i inne elementy, które są narażone na działanie wilgoci. Może powstawać na nich rdza, czyli, jednolita warstwa produktów utleniania żelaza i jego stopów w wodzie, zawierająca głównie tlenki i wodorotlenki żelaza. Woda, która przepływa przez rdzewiejące rurociągi, może uwolnić cząsteczki żelaza do wody. Jest to samo napędzająca się spirala — im więcej żelaza w wodzie, tym większe ryzyko korozji, a powstająca rdza uwalnia cząsteczki żelaza — itd.

Trzecim powodem tego, że w wodzie znajduje się żelazo może być to, że przedostaje się do gruntu jako efekt uboczny działającego na danym terenie przemysłu. Przemysł metalurgiczny czy hutniczy to sztandarowe przykłady działalności człowieka, skutkującej zwiększeniem się cząsteczek żelaza w wodzie.

Czym objawia się żelazo w wodzie?

Po czym poznać, że w wodzie jest zbyt dużo Fe? Najpewniejszą odpowiedź da oczywiście badanie wody. Do badania skłaniać mogą takie cechy charakterystyczne jak:

• Metaliczny smak i zapach wody.
• Ceglany, czerwony, brunatny czy brązowy kolor wody.
• Czerwonawe lub w podobnych odcieniach zacieki na armaturze łazienkowej czy meblach kuchennych mających kontakt z wodą.
• Ciemne zacieki na świeżo wybranych tekstyliach (po wyjęciu ich z pralki).

Jeżeli zauważymy powyższe symptomy, pomocne może być odżelazianie wody. Zażelazienie trzeba potwierdzić badaniem wody — można je zlecić prywatnej firmie zajmującej się tym zawodowo, np. granimex.com.pl. Pracownicy pobiorą próbkę, przebadają ją i pomogą w dobraniu odpowiedniego rozwiązania. 

Jak odżelazić wodę?

Wodę odżelazia się poprzez spowodowanie, że stężenia pierwiastka będzie na takim poziomie, aby nie powodowała wyżej wymienionych skutków. Jeśli mowa o wodzie pitnej, aby spełniała też normy co do zawartości żelaza.

Odżelaziacze działają na zasadzie utleniania żelaza w wodzie, a specjalne filtry zatrzymują utlenione pierwiastki, dzięki czemu woda zostaje z nich oczyszczona. Związki żelaza więc najpierw przekształcane są z formy rozpuszczonej na nierozpuszczoną, a następnie wyłapywane przez filtr. Takie filtry na bazie złoża katalityczne bądź piaskowego doskonale spełniają swoją rolę.

Odżelaziacze wody mogą wykorzystywać w działaniu wstępne napowietrzanie rozpuszczonym w wodzie tlenem lub — jeżeli utlenianie okazuje się nieskuteczne — stosować odżelazianie chemiczne, szczególnie przy dużej ilości związków organicznych i wodzie o niskim pH. Niektóre odżelaziacze usuwają z wody również mangan, którego wysokie stężenie często idzie w parze z nadmiarem żelaza. Z kolei filtry usuwające węglany wapnia i magnezu powodują zmiękczenie wody.

Ważna jest też kontrola stanu instalacji wodnej. Im starsze i bardziej narażone na korozję rury, tym ryzyko wtórnego zanieczyszczenia żelazem wzrasta. W tym przypadku zaleca się wymianę rur na odporne na rdzewienie — np. miedziane czy z tworzywa sztucznego nieulegającego korozji.

Wybór odpowiedniej metody odżelaziania zależy od różnych czynników, takich jak poziom samego żelaza, ale też odczyn wody, dostępność technologii  czy nawet budżet. Ważne jest również, aby odpowiednio monitorować skuteczność systemu i regularnie konserwować instalacje, aby utrzymać jakość wody na odpowiednim poziomie. Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu konkretnej metody, zaleca się skonsultowanie się z ekspertami w dziedzinie uzdatniania wody.